بیس جاده

ساب بیس در واقع بعد از انجام مراحم تراکم سازی، دومین مرحله انجام عملیات راه سازی می باشد. در این مرحله لایه از مصالح ساختمانی و سنگ ها و مواد چسبنده، که هر یک دارای ضوابط و مقررات خاص خود هستند، را روی سطح جاده ریخته و توسط ماشین آلات خاص این کار کوبیده شوند.
لازم به ذکر است که بگویم سنگ های استفاده شده در این لایه دارای ضوابطی از جمله سایز مناسب و همچنین مانده بر روی الک شماره 4 می باشند. همچنین مصالح و موارد چسبنده هم باید از مواد مرغوب و طبق ضوابط آن ها استفاده کرد. دلیل اهمیت بالای این لایه این است که تمامی بار ماشین هایی که حمل می شوند روی این لایه بوده و باید خیلی مقاوم و خوب ساخته شود.
بعد از ساخته شدن این لایه و همچنین کوبیده شدن آن برای رسیدن به تراکم بالا، نمونه ای از این لایه را به طور تصادفی انتخاب کرده و به آزمایشگاه خواهند برد. لازم به ذکر است که برای بیش تر پروژه های راه سازی آزمایشگاه صحرایی در محل پروژه ساخته خواهد شد.
بعد از این که نمونه لایه ساب بیس آزمایش شد و درصد تراکم مورد نیاز را به دست آورده بود می توانیم مراحل بعدی راه سازی را انجام دهیم اما اگر درصد تراکم به دست آمده از نمونه آزمایشی قابل قبول نبود، مهندس پروژه باید دستور تکرار تراکم داده تا لایه به تراکم مد نظر برسد.
اما لازم به ذکر است که همین لایه ساب بیس راهسازی دارای انواع زیادی بوده و متناسب با شرایط آن زمین و نوع طبیعت آن همچنین مقدار ترافیک عبوری از این راه، هر یک از انواع ساب بیس برای نوعی از این شرایط مناسب است. در این جا چند مورد از انواع ساب بیس ها را ذکر خواهیم کرد.
1. ساب بیس تشکیل شده از شن و ماسه ی موجود در بستر رودخانه ها
2. ساب بیس تشکیل شده از سنگ یا سنگ های شکسته شده
3. ساب بیس تشکیل شده از آهک و سیمان و قیر، که به زیر اساس تثبیت شده معروف است.
لازم است بگویم حتی نوع دانه بندی مصالح استفاده شده هم باید دقیقا طبق ضوابط خاص خود باشند. در این جا به بررسی چند مورد از این ضوابط می پردازیم. مورد اول این است که باید بزرگ ترین سایز سنگ ها یا مصالح موجود در لایه ساب بیس، حدودا دارای سایز 2 اینچ باشد. مورد دوم این است که بعد از انجام آزمایش تراکم باید آزمایش حد خمیری انجام شده و عدد به دست آمده حدود 6 باشد. همچنین بایستی آزمایش حد روانی هم برای آن نمونه انجام شده و عدد به دست آمده چیزی حدود 25 حاصل شود.
برای آزمایش ارزش ماسه ای هم باید حداقل عدد 30 حاصل شده باشد. اما این آزمایش ها در صورتی که نوع راه مهم و اصلی باشد خیلی بیش تر شده و ضوابط خیلی زیادی دارند که در این مقاله مجالی برای بیان تمامی آن نداریم. علت زیاد بودن این آزمایش ها این است که این لایه همان طور که در سطر های بالا هم گفته شد دارای ارزش خیلی زیادی بوده و جرئت می توان گفت مهم ترین بخش جاده است. در این جا لازم است بگویم این لایه به لایه اساس یا ساب بیس معروف است.